| Komputerlər nəyə qadirdir
Dünyada fərdi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş hesablama maşınlarının sayı, istehsalı ildən-ilə artır.. Komputerlərə bu qədər marağın səsəbi nədir?
Komputerlərin müasir dövrdə tətbiqi haqqında çox danışmaq olar. Qısaca məlumat verək. İnsan həmişə özünəbənzər qurğular yaratmaq fikri ilə yaşamışdır. Belə qurğular insanı ağır , yorucu işlərdən azad edir. Onun bacarmadığı işləri yerinə yetirir və hətta " insan kimi qavramağı” - düşünməyi bacarır.
Əvvəllər insanların yalnız təxəyyülündə mövcud olsn bu qurğular – robotlar komputerlərin yaranması ilə gerçəkliyə çevrilmişdir.
" Robot adam deyil. Mexaniki baxımdan bizdən mükəmməl vücuddur. Robotların həddindən artıq güclü intellekti var, amma qəlbi yoxdur.”
" Dəmir işçilər” yorğunluq, xəstəlik, pis əhval - ruhiyyə bilmədən gecə - gündüz özü də yüksək əmək məhsuldarlığı ilə, nöqsana yol vermədən işləyə bilirlər. Artıq bütün istehsal proseslərinin robotlarla idarə edildiyi "admsız” zavodlar və s. mövcuddur. Bu zavodlarda istehsalın gedişinə, buraxılan məhsulun keyfiyyətinə nəzarəti də komputer həyata keçirir.
Komputerlərdən kənd təsərrüfatında necə istifadə olunur? Yalnız nağıllarda belə olur ki, ağac bir gündə həm çiçək açır, həm də bar verir. Amma həyat nağıl deyil və onun öz qanunları var. Burada komputer bizi nağıl dünyasına aparır. Belə ki, istər bitkinin inkişafında, istər sə də ətraf mühitdə onilliklər boyu gedən dəyişməni komputerdə bir neçə anın içərisiinə " yerləşdirmək” olur. Bunun üçün bütün lazımi məlumatlar kompüterin yaddaşına yazılır. Bitkinin inkişafı, onunla ətraf mühüt arasında gedən proseslərin münasibətləri proqramlaşdırılır. Həmin proqramı icra etməklə dənin səpilməsi, sünbülün dən bağlamasını, ağacın çiçəklənməsini, bar verməsini, illərin təsirindən və ya quraqlıqdan qurumasını displeydəm müşahidə edə bilərik. Komputer vasitəsilə qısa bir müddətdə eyni bir torpaqda müxtəlif bitkilər "əkmək” və "becərmək” olar və ya torpağı "dəyişdirməklə” havanı bir qədər quraq və yağışlı etməklə bitkinin necə inkişaf etdiyini izləmək mümükündür.
Komputerin təbabətdə tətbiqinin mühüm istiqamətlərindən biri diaqnostik ekspert sistemlərinin yaradılmasıdır. Bu sistemlər xəstəliyin vəziyyəti diaqnostikası haqqında ən təcrübəli bilikli həkimlərin eksperimentlərin biliyini özündə əks etdirir. Tibb robotları da var. Onlar olduqca böyük dəqiqlik tələb edən sahlərdə məsələn, neyrocərrahlıqda istifadə olunur.
Heyvanalrın seçilməsi - seleksiysı məsələlərinin komputerdə həlli daha səmərəli nəticələr əldə etməyə imkan verir.
Kompüterli robotlar meyvə yığımı və emalı proseslərində, suvarmada geniş tədbiq tapmışdır.
Uzaq planetlərə göndərilən avtomat stansiyalarin uçuşunu kompüterlər idarə edir. İnsan beyninin quruluşu onun "sirləri” kompüterlə öyrənilir.
Komputer yaradıcı əməklə məşğul olur: "şeir yazır, mahnı bəstələyir, şəkil çəkir”,...
Yuxarıda qeyd etdik ki, kompüter ingilis sözü olub hesablayıcı deməkdir. Bu onunla bağlıdır ki, ilk dəfə kompüterləri hesablama işlərini yüngülləşdirmək məqsədi ilə yaratmıışdılar. Yuxarıda saydıqlarımızdan göründüyü kimi hesablayıcı, hesablama maşını adı indi komputerin imkanlarını tam ifadə etmir. Əslində komputer öz iş vaxtının 10 % - ni hesablamar aparmağa sərf edir. Amma onlar qısa vaxt ərində çox mürəkkəb hesabılama əməliyyatlarını özü də, yüksək dəqiqlioklə apara bilirlər.
Muzeylərdə, sərgilərdə sensor ekrandan sitifadə olunur. Ekranın Sizi maraqlandıran hissəsini sıxmaqla lazım olan informasiyanı almaq olur.
Məişətdə istifadə etdiyimiz videomaqnitafonlarda, mikrodalğalı sobalarda, Mobil telefonlarda rəqəmli fotoaparatlarda və s. daxilində də komputerin qurğularından istifadə edilir.
.
| 
