İnformasiyanın kodlaşdırılması
İnformasiya siqnal şəklində ötürülür. Biz səs siqnallarını tutmaqla nə isə eşidirik. Əgər biz pəncərəyə baxırıqsa, gözümüz bizi əhatə edən obyektlərdən əks olunan işıq şüalarını qəbul edir (içıq şüaları da siqnaldır) və s.
Bəs informasiya necə qorunur? İnformasiyanı yadda saxlamaq, qorumaq üçün onu kodlaşdırmaq lazımdır. İxtyari informasiya həmişə kodlaşdırılaraq qorunur. Biz dəftərdə söz yazanda əslində hər hansı informasiyanı xüsusi informasiyanın köməyi ilə kodlaşdırırıq. Bu simvollar hamımızın tanıdığı hərflərdir və belə kodlaşdırma sistemi də bizə yaxşı tanışdır – bu sistem əlifbadır. Başqa ölkələrdə yaşayan adamlar həmin sözləri başqa hərflərlə yazırlar. Onların öz əlifbaları var. Belə deyə bilərik ki, onların kodlaşdırma sistemi başqa cürdür. Bəzi ölkələrdə hərf əvəzinə heroqliflərdən istifadə olunur. Bu informasiyanı kodlaşdırmanın daha mürəkkəb yoludur. Səsləri də kodlaşdırmaq olar. Belə kodlaşdırma sistemlərinin biri ilə siz yaxşı tanışsınız: melodiyaını notların köməyi ilə yazmaq olar.
Təkcə mətn və səsli ionformasiyanı deyil, şəkilləri də kodlaşdırmaq mümükündür. Əgər hər hansı şəklə böyüdücü şüşə ilə baxsanız, görərsiniz ki, o rastr adlanan nöqtələr çoxluğundan ibarətdir. Bildiyini kimi, hər hansı bir nöqtənin koordinantlarını (x,y) ədələr cütü ilə təsvir etmək, yadda saxlamaq olar. Hər nöqtənin rəngini də rəqəmli şəkildə yadda saxlamaq olar. Bu rəqəmlər yığımı komputerin yaddaşında saxlanıla və istənilən məsafəyə ötürülə bilər. Onlara əsasən kompüterdə olan proqramların köməyi ilə istifadəçi hər hansı şəkli ekranda görür və printer vasitəsilə çap edə bilir. Təsvirlər üzərində müxtəlif əməliyyatlar aparmaq: onları böyütmək, kiçiltmək, çevirmək, rəngini dəyişmək və s. kimi işləri görmək mümkündür. Bu zaman biz belə deyirik ki, komputerdə təsvir emal edilir, yəni əslində komputerə daxil edilmiş proqramalar yaddaşda yerləşən, təsvirin ayrı-ayrı nöqtələrinin ifadə olunduğu ədədləri dəyişdirir. Kompüterlə işləyərkən, biz faktiki olaraq informasiya ilə işləyirik. Kompüterdə saxlannan, qorunan informasiyanı şərti olaraq iki böyük qrupa ayırmaq olar: Proqramlar komputerin işçi aləti olmaqla, müəyyən əməliyyatların yerinə yetirilməsi üçün istifadə olunur. Verilənlər komputerdə yadda saxlanan, proqramlar tərəfindən emal edilən informasiyadır. Məsələn, mətn redaktoru proqramdır, onun vasitəsilə yardaılan, emal edilən mətn isə verilən yığımdır.
Mənbə: http://"Kompüter aləmi" | 
